'Openbaar tenzij' is de visie van het kabinet als het aankomt op overheidsinformatie. De overheid gaat informatie steeds actiever openbaar maken. Open data passen bij een overheid die haar taken in transparantie uitvoert. Dit vergt een mentaliteitsverandering, maar meer openheid ontstaat ook door het eenvoudigweg te doen. Op deze pagina vind je enkele tips & tricks over hoe om te gaan met open data. Je kan hier ook meer over lezen in de Handreiking open data.
Wetgeving
De belangrijkste wetten aangaande open overheid en transparantie zijn de volgende:
In 2019 heeft het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties namens het kabinet de Data Agenda Overheid gepubliceerd. Deze agenda volgt de Nationale Open Data Agenda op. De Data Agenda Overheid is een interbestuurlijke agenda, waarin staat wat de overheid gaat doen om beter om te gaan met persoonsgegevens, open data en big data. In de agenda staat beschreven hoe data beter ten goede kunnen komen aan beleidsvorming en het oplossen van maatschappelijke vraagstukken door de overheid.
In onderstaande paragrafen staat meer over de open overheid en hoe deze tot stand is gekomen.
Visie Open Overheid
De 'Visie Open Overheid' en het bijbehorende actieplan 'Open Government Partnership' (OGP) heeft minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties namens het kabinet naar de Tweede Kamer gestuurd.
De visie beschrijft verschillende ontwikkelingen rondom het thema open overheid en ook de relevantie van een open overheid. De vraag naar openheid is een brede, mondiale beweging die al langer gaande is, ook in onze samenleving. Deze ontwikkeling heeft invloed op de rol en werkwijze van de overheid en raakt juridische afspraken en informatiekundige uitgangspunten. Een open overheid kan bijdragen aan oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken, is een kernwaarde van de democratische rechtstaat, komt tegemoet aan de veranderende samenleving en heeft economische waarde. Een open overheid bevorderen, betekent dus wat het kabinet betreft, meer transparantie over overheidsactiviteiten, en een overheid die openstaat voor initiatieven uit de samenleving, verantwoording aflegt en vernieuwende technologie inzet.
OGP (Open Government Partnership)
Nederland heeft zich in 2011 aangesloten bij het OGP, een wereldwijd samenwerkingsverband met als doel een open overheid. Het actieplan, dat na uitgebreide raadpleging van de samenleving tot stand is gekomen, vormt een onderdeel van de OGP-afspraken. Ook voert de regering hiermee de motie Voortman uit die eind 2012 unaniem door de Tweede Kamer is aangenomen. Nederland zal de plannen eind oktober presenteren, tijdens een internationale conferentie over de open overheid. De visie bevat ook de kabinetsreactie op het advies van de Raad voor Openbaar Bestuur 'Gij zult openbaar maken'. Meer over het OGP: www.opengovpartnership.org
Er wordt gewerkt aan een overkoepelende datastrategie. De omgang met open data is onderdeel van deze strategie. De aanzet vanuit Europa voor deze strategie is in 2020 gepubliceerd waarin nadrukkelijk aandacht is voor "FAIR"-data en het delen van data: