Impact Story: Check the facts

Check-the-facts: open data en een geïnformeerde samenleving

Data.overheid.nl is de centrale plek voor overheidsdata en maakt overheidsdata zo zichtbaar en vindbaar. Er staan momenteel al bijna 15.000 datasets op data.overheid.nl! Deze data biedt een schat aan waardevolle informatie die van pas komt bij het maken van maatschappelijke beslissingen mits je die waardevolle informatie uit de ruwe data kunt vertalen.

Datageletterdheid is de vaardigheid om data te lezen, begrijpen en kritisch te beoordelen. Helaas spreken cijfers soms niet veel tot de verbeelding en moet ruwe data eerst geanalyseerd worden om specifieke vragen te kunnen beantwoorden. Met de toepassing ‘check-the-facts’ willen we deze datageletterdheid bevorderen door een gedeelde en controleerbare informatiebasis te ontwikkelen rondom maatschappelijke thema’s.

Tijdens het ontwikkelen is ons doel het vergroten van de begrijpbaarheid van data. We doen dit via intuïtieve visualisaties zoals een kaart of grafiek met de samenvattende statistieken. Daarnaast doen we dit door te laten zien hoe je data kunt analyseren om zo maatschappelijke vragen te beantwoorden. Vragen zoals: ‘Wat is het effect van de invoering van het leenstelsel op het aantal ingeschreven studenten?’

Check-the-facts biedt ondersteuning voor het maken van beslissingen gebaseerd op open data. Zo maken we overheidsbeslissingen meer transparant en bieden we feitelijke informatie voor een maatschappelijk debat. De toepassing dient ook als hulpmiddel voor ondernemers en burgers om data-gedreven beslissingen te maken. 

Data.overheid.nl vroeg data scientist Eva naar de impact van deze toepassing.

Kun je jezelf even kort voorstellen? Wie ben je en waar werk je?

Ik ben Eva van Rooijen en werk als freelance data scientist.

Aan welke toepassing heb je gewerkt?
Ik heb meegewerkt  aan het prototype 'Check the Facts'. Een project waarmee we open datasets begrijpelijker willen maken voor de hergebruikers van deze data.

Voor wie heb je dat gedaan en waarom?

In ons geval zijn dat studiekiezers of ouders van studiekiezers. We bieden data-gedreven informatie over studies, doorstroommogelijkheden en de groei in het aantal inschrijvingen.  

Welk probleem los je daarmee op?

Data openbaar maken is een belangrijk doel, maar helaas zijn weinig mensen datageletterd genoeg om zelfstandig inzichten uit open data te halen. Dit betekent dat de gemiddelde Nederlander uiteindelijk nog niet de vruchten kan plukken van open data terwijl we er juist hard aan werken om steeds meer data openbaar te maken voor iedereen.

Wat betekent deze toepassing voor de gebruiker?

Deze toepassing betekent dat vragen van gebruikers beantwoord worden met open overheidsdata terwijl ze zelf geen analyses hoeven uit te voeren met de data. We beantwoorden een aantal beginsel vragen en geven gebruikers de gelegenheid om eigen vragen in te sturen.

Wat is er veranderd voor je gebruikers sinds ze deze toepassing hebben?

De toepassing zit nu nog in een prototype fase dus we moeten nog even geduld hebben voordat we het buiten onze eigen community kunnen lanceren. Een concrete verandering is bijvoorbeeld dat het makkelijker wordt om te kijken welke studies voor jouw persoonlijke achtergrond en interesses beschikbaar zijn. Voor deze lijst van studies bieden we dan informatie over de gemiddelde prijs van een studentenkamer en de plaats.

Welke data gebruik je hiervoor?

We gebruiken voornamelijk data van DUO over het aantal inschrijvingen per opleiding. Daarnaast gebruiken we data van CBS over de huisvestingskosten en andere onderwerpen.

Elk project kent ook uitdagingen. Waar liep jij tegenaan?

Een uitdaging voor ons is momenteel het weergeven van doorstroommogelijkheden. Het is per opleiding vaak al ingewikkeld om te bepalen welke vereisten er zijn, laat staan voor alle opleiding in Nederland! 

Als je terugkijkt: wat is dan anders gelopen dan je dacht?

De vormgeving van het dashboard is erg veranderd. We realiseerden ons dat we het dynamischer wilden maken in plaats van enkel grafieken weer te geven. Daardoor hebben we de analyses toegevoegd en de vragen van gebruikers.

Wat is je persoonlijke band met het onderwerp?

Ik merk als data scientist dat het voor de gemiddelde Nederlander een hoop verwarring oplevert om data te lezen. Tegelijkertijd worden er steeds meer data-gedreven beslissingen genomen, kijk bijvoorbeeld naar de corona statistieken tijdens de RIVM briefing aan de tweede kamer. Met dit project hoop ik de datageletterdheid in Nederland te verbeteren.

What's next? Wat staat er op de planning op het gebied van data?

Grote uitbreidingen! Naast het onderwijsdomein willen we nog veel meer datasets voorzien van inzichten en hulpanalyses. Allereerst zogenaamde high-impact datasets.

Als mensen na het lezen behoefte hebben aan meer informatie, waar kunnen ze dan terecht?

Ze kunnen mij een bericht sturen via LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/eva-van-rooijen/) en natuurlijk ons prototype uitproberen, dit kan via: YasminKareem Shinyapps
Deel vooral je vragen en volg de verdere ontwikkelingen op ons forum! 

Meepraten over de impact van data?

Word gratis lid van onze data communities, binnen 1 minuut heb je een account aangemaakt en praat je mee op: www.datacommunities.nl