Impact story: moet het raam dicht?

Moet het raam dicht? De vraag die je jezelf stelt wanneer je in de buurt van Schiphol woont. Ben je iemand die elke avond wakker ligt als er een vliegtuig voorbij komt? En houd je je ramen daarom ’s nachts uit voorzorg dicht om het geluid zoveel mogelijk buiten te houden? Sjoerd, zelf woonachtig in de buurt van Schiphol, maakte een website met behulp van open data, om mensen te informeren over het verwachte vliegverkeer ’s nachts. 

Kun je jezelf even kort voorstellen? Wie ben je en waar werk je?

Mijn naam is Sjoerd van der Hoorn en ik woon in Leimuiden, tussen Schiphol en Leiden. Ik werk als consultant bij een Amerikaans bedrijf dat software maakt om de veiligheid te verhogen in tal van sectoren, zoals de bouw, energie, industrie, scheepvaart en transport. Als hobby denk ik graag na over oplossingen voor complexe onderwerpen en probeer ik bijvoorbeeld nieuwe technieken toe te passen, maar ik ben net zo blij als ik iets met mijn handen kan maken. Voor het afgelopen jaar was ik veel op reis voor zaken, wat gelijk ook veel tijd in wachtruimtes en vliegtuigen gaf om ergens diep in te duiken en plannen uit te werken.

Aan welke toepassing heb je gewerkt?

Een paar jaar geleden heb ik Moethetraamdicht.nl gemaakt, dat omwonenden van Schiphol een seintje geeft als zij die nacht veel vliegtuigen over hun huis kunnen verwachten.

'Ik woon zelf dicht bij Schiphol en heb niet veel last van het geluid, maar hoor ook verhalen van anderen die dat wel hebben.'

Voor wie heb je dat gedaan en waarom?

Ik woon zelf dicht bij Schiphol en heb niet veel last van het geluid, maar hoor ook verhalen van anderen die dat wel hebben. Daar komt nog eens bij dat veel mensen in deze regio voor hun inkomen direct van de luchtvaart afhankelijk zijn, dus de meeste mensen die last hebben houden zich stil waardoor een duurzame oplossing ver weg blijft.

Welk probleem los je daarmee op?

Een deel van het geluid van vliegtuigen kun je buiten houden door je huis potdicht te houden. Dat is alleen niet echt gezond en zeker in nachten in de zomer doet het meer kwaad dan goed. Vliegtuigen die landen en vertrekken op Schiphol gebruiken niet altijd dezelfde banen, dus je kunt de ene nacht honderd vliegtuigen over je huis hebben en de volgende nacht geen. Met Moethetraamdicht.nl weten mensen voor ze gaan slapen of die nacht wél, of geen vliegtuigen over komen. Iemand die er echt last van heeft, kan dan dus die nacht wél het raam dicht doen. Ook staat in de melding wanneer de toestellen over komen. Beginnen ze bijvoorbeeld pas vanaf 5:00 uur ’s morgens, dan kun je wat eerder naar bed gaan zodat je toch aan voldoende slaap komt. Daarnaast mag iedereen zelf weten of ze de service wel of niet gebruiken. Het geeft mensen die overlast ervaren dus een middel om dat zelf iets tegen te kunnen gaan zonder dat het ze op scheve gezichten van buurtbewoners komt te staan.

'Ik krijg soms berichten van mensen dat de app hen helpt om daadwerkelijk beter uitgerust wakker te worden.'

Wat betekent deze toepassing voor de gebruiker? - Wat is er veranderd voor je gebruikers sinds ze deze toepassing hebben?

Ik krijg soms berichten van mensen dat de app hen helpt om daadwerkelijk beter uitgerust wakker te worden, maar de meest veelzeggende indicatie dat het mensen helpt is nog wel wanneer ze laten weten via een buur, vriend of familie over de site hebben gehoord en het zelf óók weer met anderen hebben gedeeld.

Welke data gebruik je hiervoor? - Elk project kent ook uitdagingen. Waar liep jij tegenaan? - Als je terugkijkt: wat is dan anders gelopen dan je dacht?

De vluchtdata van Schiphol mag volgens de licentie alleen maar gebruikt worden om de ervaring voor reizigers te verbeteren. Ze willen daarmee expliciet voorkomen dat deze API gebruikt wordt door bijvoorbeeld bureaus die automatisch claims indienen wanneer vluchten vertraging hebben. Daarnaast is de data ook niet compleet; het toont alleen vertrek- en aankomsttijden maar het daadwerkelijke (verwachte) vluchtplan is niet publiekelijk beschikbaar. Ik heb uiteindelijk via data van klachten van omwonenden (via het Bewoners Aanspreekpunt Schiphol) kunnen achterhalen in welke richting gevlogen wordt voor welke bestemmingen en vanaf welke baan op welke plek klachten worden ervaren. Dat koppel ik dan weer aan het verwachte baangebruik van de komende nacht om tot een voorspelling te komen. Het is enigszins jammer dat die extra stap nodig was en dat de gegevens niet direct door Schiphol worden ontsloten, of sterker nog, als Schiphol zelf een app zoals die van mij ontwikkelt en actief promoot bij omwonenden.

What's next? Wat staat er op de planning op het gebied van data?

Er zijn veel meer mensen die ’s nachts overlast ervaren door geluid dat ontstaat uit voorspelbare bronnen, zoals dat van andere vliegvelden, maar ook treinen of scheepvaart. Mensen informeren over te verwachten overlast geeft hen meer controle, in plaats van dat het ze overkomt. Het zou mooi zijn als er een landelijk dekkend netwerk komt waarin al deze bronnen zijn opgenomen, net als dat Rijkswaterstaat namens de overheid nu bijvoorbeeld al data beschikbaar stelt waar werkzaamheden plaatsvinden op de snelwegen. Omdat ik op dit moment met andere projecten bezig ben, zie ik dit niet direct iets als een taak voor mij, maar ik hoop wel dat iemand dat stokje een keer oppakt.

Wat kan Data.Overheid.nl voor je betekenen? Waar heb je behoefte aan?

Als ontwikkelaar is het lastig om altijd toegang te krijgen tot de data die nodig is. Ook is niet altijd bekend welke data organisaties überhaupt hebben. Het is fijn dat Data.Overheid.nl kan helpen bij deze zoektocht. Zeker wanneer je vastloopt en weet dat data bestaat, maar niet precies weet met wie je daarover contact op moet nemen.

Is er nog iets anders dat je over dit onderwerp kwijt wilt? Wat is je persoonlijke band met het onderwerp?

Ik denk dat juist de afhankelijk van Schiphol in deze regio, zorgt dat er niet genoeg gedacht wordt aan wat al het vliegverkeer met de mensen doet. Al heb ik er zelf geen last van, weet ik ook dat mensen die dat wél hebben zich door sociale druk stil houden. Pogingen om de (nacht)rust voor omwonenden ook maar iets te verbeteren, stranden elke keer weer door andere mensen die wél hun mond open doen. Denk aan de mensen die tegen het verplaatsen van vluchten naar Lelystad of Groningen zijn, maar tegelijkertijd wel massaal zonder gêne meerdere keren per jaar naar Schiphol komen. Ik ben blij dat ik met Moethetraamdicht.nl in ieder geval kan aantonen dat er behoefte is om iets aan de gevolgen van geluidsoverlast te doen en dat het zelf met geringe kosten en middelen al een klein beetje kán. En ik vind het prima als de overheid ervoor zorgt dat Moethetraamdicht.nl overbodig wordt, bijvoorbeeld door Lelystad tóch te openen en nachtvluchten op Schiphol stil te leggen. 

Als mensen na het lezen behoefte hebben aan meer informatie, waar kunnen ze dan terecht?

Op de website www.moethetraamdicht.nl staat misschien niet heel veel, maar voor ontwikkelaars die met open data bezig zijn is het misschien wel interessant om te zien hoe een redelijk complex onderwerp met veel databronnen, voor gebruikers uiteindelijk zo simpel te gebruiken kan zijn.

Meepraten over de impact van data?

Word gratis lid van onze data communities, binnen 1 minuut heb je een account aangemaakt en praat je mee op: www.datacommunities.nl.