Impact story: Nieuwbouwmonitor

Onlangs spraken we Govert Schoof over de toepassing die hij heeft ontwikkeld namens de Geodienst: de nieuwbouwmonitor. Deze toepassing is onder andere ontwikkeld om de lezer nieuwsgierig te maken en bij het helpen van vragen rondom de (huidige) woningmarkt.

Kun je jezelf even kort voorstellen? Wie ben je en waar werk je?

Mijn naam is Govert Schoof, ik ben coördinator van de Geodienst, het ruimtelijk expertisecentrum van de Rijksuniversiteit Groningen. Onze missie is ambassadeur zijn voor de geotechniek, data verrijken en nieuwe toepassingen ontwikkelen. We werken hierbij nauw samen met diverse wetenschappers. Dit levert mooie data en toepassingen op, die anderen op hun beurt ook weer kunnen gebruiken. De vragen die wij krijgen zijn vaak afkomstig van wetenschappers, maar ook uit het bedrijfsleven, de overheid of van studenten. 

Aan welke toepassing heb je gewerkt?

Samen met mijn collega’s heb ik aan de nieuwbouwmonitor gewerkt. Lang geleden heb ik de BAG (Basisregistratie Adressen en Gebouwen) zelf nog mee opgebouwd. Daar kun je veel moois mee maar het is niet altijd direct even makkelijk bruikbaar voor een breed publiek. Het vereist wel enige technische kennis. De nieuwbouwmonitor is een mooi voorbeeld van een project waarbij we de uitkomsten en data publiek inzichtelijk maken zonder dat je hoeft te weten hoe een .XML bestand in elkaar zit. 
Hierbij zijn we met de data uit de BAG zat aan de slag gegaan. Vanuit de wetenschap kregen we vragen over de woningmarkt. Wat op dit moment in ontwikkeling is qua nieuwbouw was niet bekend. Naast de wetenschappelijke interesse is dit gezien de staat van de woningmarkt natuurlijk erg belangrijk. Om antwoord te geven op deze vragen hebben een aantal slimme analyses uitgevoerd en de uitkomsten gepubliceerd in de nieuwbouwmonitor. En regelmatig voegen we nieuwe data en analyses toe. Zo hebben we in samenwerking met ABN Amro een onderzoek gedaan naar de PAS gebieden. Zo’n 51% van de nieuwbouwprojecten ligt binnen zo’n pas-gebied. 

Voor wie heb je dat gedaan en waarom?

Voornamelijk voor de wetenschap maar we hebben ook bewust een website gemaakt die ook toegankelijk is voor het publiek. Zodat de lezer -hopelijk- nieuwsgierig wordt en iets wil leren over dit onderwerp en zelf aan de slag gaat. We hopen daarnaast ook dat deze tool voor beleidsmakers en beslissers diverse vragen met betrekking tot de woningmarkt opheldert .  

Welk probleem los je daarmee op?

Het was een concrete vraag vanuit wetenschappers, we wisten niet wat er op het gebied van nieuwbouw in de startblokken staat en wat de ontwikkelingen waren. Deze ontwikkelingen hebben veel invloed op diverse elementen. Bijvoorbeeld, als er veel verbouwd wordt in een drukke stad dan heeft dat veel invloed op de wijkontwikkeling, leefbaarheid en de prijzen. Wordt er eerst iets gesloopt en komen er woontorens of vrijstaande luxe woningen. Dat maakt nogal wat uit. Daarnaast hebben we recent ook nieuwbouw met bedrijfsfunctie (naast woningen) toegevoegd. Voor wetenschappers is dit razend interessant om te weten. Ook voor particulieren is het nuttig, je kunt je eigen gemeente opzoeken en zelf kijken wat zich daar gaat ontwikkelen. 

'Deze tool betekent dat er een nieuw inzicht komt in de ontwikkeling van de woningmarkt'.

Wat betekent deze toepassing voor de gebruiker?

Nieuw inzicht in de ontwikkeling van de woningmarkt.

Wat is er veranderd voor je gebruikers sinds ze deze toepassing hebben?

De wetenschappers hebben een nieuwe dataset én een visualisatietool. Dit heeft geleid tot nieuwe publicaties. Een PhD gebruikt de data voor zijn promotieonderzoek. Dat vind ik persoonlijk wel erg cool. 

Welke data gebruik je hiervoor?

We hebben alle data die we nodig hadden om de tool te ontwikkelen van de BAG. Hiermee konden we de tool ontwikkelen zoals hij nu is geworden.

Elk project kent ook uitdagingen. Waar liep jij tegenaan?

Het was een mooie uitdaging om uit alle data die we hadden, de goede verbanden af te leiden. In theorie is de BAG data netjes gestructureerd volgens een bepaald model. Maar in de praktijk heb je te maken met beperkingen in de beheersoftware en hebben de BAG beheerders ook niet onbeperkt tijd om per direct alle meldingen af te handelen. We hebben een methodiek moeten bedenken en testen om hiervoor te corrigeren. Hiervoor moet ik de credits geven waar ze toekomen, Ronnie, Leon en Sjoerd uit ons team en prof. Arno van der Vlist met wie we veel samenwerken.

Als je terugkijkt: wat is dan anders gelopen dan je dacht?

Van te voren hadden we geen vast plan omdat we niet wisten wat we tegen zouden komen als we de data. De kwaliteit die we nu halen, was van tevoren geen zekerheid. Er was maar een manier om daar achter te komen, gewoon aan de slag gaan. Wat we nog wel zien is dat de data van eerdere jaren iets minder betrouwbaar is dan recente. De eerste set is beschikbaar vanaf 2014, van de voorgaande jaren daarvoor kun je niet per jaar precies ingedeeld zien.

'Ik vind het ontzettend leuk dat we een waanzinnig mooi eindproduct hebben neergezet'.

Wat is je persoonlijke band met het onderwerp?

Ik werk tegenwoordig veel minder aan de technische kant van de nieuwbouwmonitor maar ik vind het ontzettend leuk dat we een waanzinnig mooi eindproduct hebben neergezet met overzichtelijke grafieken. Het is toegankelijk gemaakt, het werkt eenvoudig en dat is een stap vooruit. In de toekomst  gaan we nog nieuwe data en analyses toevoegen. We zullen de tool dan ook steeds verder ontwikkelingen zolang de vraag er is. 

What's next? Wat staat er op de planning op het gebied van data?

Binnenkort is ook de data over bestaande woningen en panden beschikbaar, dus wat is de huidige verdeling van woningtypes in een gemeente, hoeveel kantooroppervlakte is er in een gemeenten. Verder willen we ook nog een clustering gaan uitvoeren, hiermee kan bekeken of er veel in kleine projecten gebouwd wordt, bijvoorbeeld een appartementengebouw in de stad, of dat er veel grootschalige projecten zijn, dus hele nieuwbouwwijken. Verder komt er ook een download functionaliteit zodat ieder een de data zelf kan gebruiken. En als laatste zijn we aan het kijken of er ook behoefte is om de data op andere schaalniveaus te presenteren (provincie of wijk).

Wat kan Data.Overheid.nl voor je betekenen? Waar heb je behoefte aan?

De BAG is er, daar kun je dit soort dingen uithalen. Als mensen specifiek iets willen met de nieuwbouwmonitor, dan horen we het graag. We gaan zelf niet alle vragen bedenken, we hebben hiervoor een voorbeeld gemaakt. Als mensen graag iets met onze tool willen, dan mag dat en zij mogen dit uiteraard ook aan ons voorleggen. Dat vinden we alleen maar leuk!

Is er nog iets anders dat je over dit onderwerp kwijt wilt?

Ik heb al een boel verteld, maar ik hoor eigenlijk ook heel graag wat de gebruikers ervan vinden. Waar is behoefte aan en welke inzichten missen. De woningbouw is zo’n belangrijk thema en als kennisinstelling dragen we graag een steentje bij. Dus bekijk vooral de nieuwbouwmonitor en stuur een berichtje via g.schoof@rug.nl.

Als mensen na het lezen behoefte hebben aan meer informatie, waar kunnen ze dan terecht?

Je kunt een e-mail sturen naar ons algemene e-mailadres: geodienst@rug.nl of naar mij direct en dan proberen we je vraag zo snel mogelijk te beantwoorden. 

Meepraten over de impact van data?

Word gratis lid van onze data communities, binnen 1 minuut heb je een account aangemaakt en praat je mee op: www.datacommunities.nl.